سرگذشت جز بیس و پرسیژن بیس فندر

هنگامی که لئو فندر مشغول آماده‌سازی نخستین طرح‌های پرسیژن بیس (Precision bass) بود، هرگز فکرش را هم نمی‌کرد که طرح‌های او به استاندارد پذیرفته شده گیتار بیس تبدیل شود و پس از گذشت 60 سال همچنان تولید شود.

بدیهی است که در طول این مسیر تغییراتی صورت گرفته است. مهم‌ترین تغییر که در سال 1957 ایجاد شد، استفاده از ویژگی‌های بدنه تخت تله‌‌کستر (Telecaster) و تغییر آن به فرم قوس داری که امروزه می‌شناسیم بود.

در همین زمان پیکاپ‌های اسپلیت‌کویل (split coil) معرفی شد و بیس، صدای متمایز و حس منحصر به فرد خود را پیدا کرد. مقابل این تغییرات، تغییرات دیگر در سال‌های بعد کاملا جزئی به حساب می‌آید. در حالی که مدل‌های اکتیو الکترونیکی دهه 80 میلادی، طیف صوتی را گسترش دادند، رویکرد امروزی به سمت پذیرش مزایای انکارناپذیر مدارهای پسیو (passive) اولیه است.

الهام بخشی پرسیژن برای جز بیس

جزبیس بعد از رونمایی در 1960 به عنوان پرسیژن دو پیکاپ معرفی شد که قطعا درست نبود. پرسیژن صدای ویژه‌ی خود را از پیکاپ اسپلیت‌کویل over-wound دریافت می‌کرد در حالی که جزبیس دو پیکاپ اسپلیت‌کویل داشت و بدنه آن ترکیبی از ویژگی‌های استرتوکستر (Stratocaster) و جزمستر (Jazzmaster) بود. داشتن دو انحنا در بالای بدنه به طرز خیره‌کننده‌ای زاویه تندی را با دسته گیتار تشکیل می‌داد که منجر به شکل ویژه جزبیس شد و سهولت و راحتی در نواختن را به آن افزود.

در ابتدا پیکاپ‌ها توسط دو پیچ تنظیم (knob) هم‌مرکز کنترل می‌شد اما کارایی لازم را نداشت و به زودی با دو ناب ولوم و یک ناب تُن که امروزه می‌بینیم تعویض شد.

اثرگذاری

پرسیژن بیس، بنیان محکمی را بنا نهاده که می‌توان آن را در هزاران نسخه ضبط شده پاپ و راک شنید و جَز بیس، هم‌سویی خود را با تغییرات موسیقایی در گذر زمان به اثبات رسانده و اکثر نوازندگان مطرح گیتار بیس، یک نسخه از آن را دارند.

پرسیژن بیس با یک جفت پیکاپ اسپلیت کویل طراحی شده و دسته باریکی دارد. اما جز بیس به اصل خود وفادار مانده، هرچند نمونه 5 سیم آن نیز موجود است.