10 مورد از رایج ترین اشتباهات مبتدیانه در ضبط
این روزها ضبط کردن موزیک به قدری آسان شده که حتی افراد مبتدی هم می توانند ایده هایشان را عملی کنند و این بسیار خوب است. به علاوه، شجاعت افرادی مبتدی که با استفاده از تکنولوژی می توانند از ابزارهای پیچیده ی امروزی برای ضبط و میکس موزیک هایشان استفاده کنند قابل تحسین است.
بله، دستیابی به صدای “حرفه ای” برای افراد مبتدی آسان نیست اما اشتباهات رایجی در میان این دسته از افراد دیده می شود که به راحتی قابل جلوگیری هستند. در ادامه ده مورد از رایج ترین این اشتباهات را بررسی خواهیم کرد.
1. این که انتظار داشته باشید پریست ها شبیه به اسمشان عمل کنند
اشتباه: من اخیرا پروژه ای دریافت کردم که روی تمام ترک ها یک پلاگین چنل استریپ اینسرت شده بود (تصویر 1) تا پردازش های داینامیک یا اکولایزری روی ترک ها انجام شود. چنل استریپ ها برای پردازش سریع ایده آل هستند، اما اشتباه این بود که چنل استریپ ترک گیتار دارای پریستی با نام “guitar”، ترک وکال دارای پریستی با نام “vocal”، ترک پرکاشن دارای پریست “percussion” و… بودند. شاید یک پریست بتواند صدایی که به دنبالش هستید را به شما ارائه دهد، اما هر گیتار، پرکاشن، بیس و وکالی متفاوت است.
راه حل: تنظیمات مختلف اکولایزر و داینامیک های ترک را امتحان کنید – در حالی که دیگر ترک ها پلی می شوند – تا بتوانید صدا را هرچه بیشتر بهینه کنید. بعضی وقت ها خوب است از یک پریست اشتباه برای ترک هایتان استفاده کنید، چون پریست “female vocal” شاید نسبت به پریست “guitar” نتیجه ی بهتری روی ترک گیتار آکوستیک شما داشته باشد.
توجه: پریست های داینامیک تنها در صورتی مطابق انتظار عمل می کنند که لِول سیگنال ورودی با لِولی که در ساخت پریست استفاده شده برابر باشد. اگر یک پریت داینامیک درست صدا نمی دهد، سعی کنید لِول ورودی پردازنده را تنظیم کنید.
2. استفاده ی بی رویه از ابزارهای اصلاحی
اشتباه: افرادی که به صداهای خالص اعتقاد دارند، بر این باور هستند که استفاده از ابزارهای اصلاحی، مانند quantization یا pitch correction روح موسیقی را از بین می برد. زمانی که افراد مبتدی بیت را quantize یا کوک تمام وکال ها را اصلاح می کنند، حقیقتا روح و حالت طبیعی موسیقی از بین می رود – اما افراد مبتدی در هر صورت از این ابزارها استفاده می کنند، چون این تنها راهیست که می توانند ایراداتشان در فالش خواندن و اجرای اشتباه زمان بندی نت ها را بپوشانند.
راه حل: وجود ابزارهای اصلاحی بی دلیل نیست و حتی افراد خالص طلب هم در خفا از آن ها استفاده می کنند. اما نکته ی کلیدی در بهره بردن هرچه بیشتر از ابزارهای اصلاحی این است که تنها زمانی از آن ها استفاده کنید که چیزی واقعا اشتباه “صدا” دهد، نه زمانی که چیزی روی نمایشگر اشتباه به نظر برسد (تصویر 2). برای مثال یک snare شاید کمی جلوتر از بیت به صدا درآمده باشد، اما همین موضوع می تواند بخشی از حس ریتم باشد. کوک وکال در مواقعی بالا پایین می شود، اما همین بالا پایین شدن های pitch حالتی طبیعی و انسانی به وکال می دهد. خلاصه که اگر چیزی را “می شنوید” که شما را اذیت می کند، آن را اصلاح کنید. در غیر این صورت کاری به آن نداشته باشید.
3. پایین قرار دادن لِول وکال
اشتباه: بسیاری از افراد نسبت به صدایشان اطمینان کافی ندارند، پس لِول آن را در میکس کاهش می دهند (مثلا جان لنون از صدای خودش متنفر بوده است). با این حال وکال در موسیقی پاپ اصلی ترین المان موزیک شماست و شنوندگان بیش از هر چیز دیگری با وکال ارتباط برقرار می کنند. پس اگر صدای خودتان را دوست نداشته باشید باید چه کاری انجام دهید؟
راه حل: صدایتان را بپذیرید. وکال شما همینی هست که می شنوید و خصوصیات انسانی و وابسته به بیان از المان های منفی و تکنیکال اهمیت بیشتری دارند. هر موقع احساس کردید وکال تان به حد کافی خوب نیست و از آن دلسرد شدید، تنها دو کلمه را به خاطر بیاورید: باب دیلن.
4. غرق کردن وکال در ریورب
اشتباه: این نکته هم به وکال مربوط است. وکالیست هایی که به صدایشان اطمینان کافی ندارند معمولا ریورب زیادی روی وکالشان استفاده می کنند، اما این صدای باشکوهی که شبیه به سالن های کنسرت می شود می تواند موجب شود صدای وکال، دورتر و غیر صمیمانه تر به نظر برسد. علاوه بر این، ریورب وکال می تواند صداهای دیگر میکس را نیز تحت تاثیر قرار دهد و باعث ایجاد بی نظمی در میکس شود.
راه حل: وقتی می خواهید ریورب اضافه کنید، صدای مورد نظرتان را سولو کنید. در این حالت ریورب را کاملا واضح خواهید شنید و باعث می شود در استفاده از ریورب زیاده روی نکنید. حواستان باشد با خارج کردن صدا از حالت سولو وسوسه نشوید مقدار ریورب را زیاد کنید. با انجام این کار به احتمال زیاد ریورب شما به خوبی در میکس خواهد نشست.
5. اتکا بر کامپرشن برای وکال به جای تنظیم لِول ها
اشتباه: این که لِول وکال شما یکدست باشد اهمیت دارد، مگر این که عمدا بخواهید داینامیک هایی در صدا ایجاد کنید. بسیاری از افراد مبتدی برای یکدست کردن داینامیک رنج صرفا به استفاده از کامپرسر اتکا می کنند. اما اثرات مصنوعی ایجاد شده به وسیله ی کامپرشن شدید می تواند صدایی غیر طبیعی ایجاد کند و حالت طبیعی صدا را از بین ببرد.
راه حل: اگرچه این کار ممکن است تا حدودی زمان بر باشد، اما شما می توانید عبارات مختلف وکال را تفکیک کرده و لِول آن ها را یکدست کنید. در این حالت نیاز زیادی به کامپرشن و لیمیتینگ نخواهید داشت (و شاید کلا به آن ها نیاز پیدا نکنید) و وکال شما حالت طبیعی خود را حفظ خواهد کرد. وکال ها مهمترین بخش هر قطعه ای هستند، پس زمانی که صرف بهتر شدن صدای آن ها می کنید ارزشش را خواهد داشت.
6. هماهنگ نکردن زمان بندی وکال های پس زمینه با وکال های اصلی
اشتباه: بک وکال ها کاملا با وکال اصلی سینک نیستند. اتک ها در زمان های مختلفی اتفاق می افتند که باعث ناواضح شدن ادای کلمات می شود؛ یا این که ساستین ها کشش متفاوتی دارند (تصویر 4) که باعث از بین رفتن یکدستی پارت های وکال می شود. اگرچه شاید شما طالب این نوع یکدستی باشید، اما برای داشتن پارت های وکال منسجم نیاز به زمان بندی با ثبات و منظم پارت ها دارید.
راه حل: کلمات و عبارات بک وکال را جدا کنید و آن ها را در طول خط زمانی پروژه حرکت دهید، به شکلی که دقیقا زیر وکال اصلی بیفتند و با آن هماهنگ شوند. این کار مخصوصا برای حروفی که با شدت ادا می شوند، مانند حرف “ک” یا “ت” اهمیت زیادی دارد؛ این حروف وقتی یک صدا اجرا نشوند حالتی مانند اکوهای کوتاه ناخواسته ایجاد می کنند. صداهای دارای ساستین هم نسبت به وکال اصلی شاید نیاز به طولانی تر شدن کشش یا محو شدن سریع تر داشته باشند.
7. کات نکردن و حرکت ندادن لوپ ها برای ایجاد تغییر
اشتباه: وقتی در ضبط کردن تازه کار هستید، لوپ ها می توانند بسیار خوب به شما کمک کنند. شاید فضای کافی برای درامز نداشته باشید، اما می توانید از لوپ های درام استفاده کنید… اگرچه این لوپ ها پس از گذشت مدت زمانی از قطعه حوصله سربر می شوند.
راه حل: برای ایجاد تغییر و تنوع، لوپ ها را برش دهید (تصویر 5). به عنوان مثال یک fill را بردارید و آن را دقیقا پیش از شروع قسمت انتقال به یکی دیگر از بخش های قطعه paste کنید. یک Kick را کپی کنید و آن را به اندازه ی یک نت دولاچنگ جلوتر paste کنید. بخش های لوپ ها را در جاهای مختلف حرکت کنید – تمام این تکنیک ها کمک ی کنند تا لوپ ها حس طبیعی تری داشته باشند. همچنین بجای استفاده از لوپ هایی که شامل صدای سنج هستند، صداهای سنج را به عنوان اُورداب اضافه کنید. این اُورداب ها اگر گهگاه و به صورت ضد ضرب اتفاق بیفتند می توانند جذاب باشند. در نهایت، برخی بانک های لوپ درام شامل وان شات های لوپ های درام نیز می باشند (یک تک به تک صداهای به کار رفته در لوپ را نیز در اختیار شما قرار می دهند). از این وان شات ها هم می توانید گاها در کنار لوپ ها و به شکلی غیر منتظره استفاده کنید تا بیت شما جذاب شود. شما حتی می توانید کوک این وان شات ها را تغییر دهید تا تنوع بیشتری در لوپ ایجاد کنید.
8. مشکلات پاسخگویی بیس
اشتباه: در اینجا مشکل این است که شما متوجه نیستید که اتاق شما یک فیلتر است و وقتی با استفاده از اسپیکرهای مانیتورینگ میکس می کنید، این فیلتر روی صدا تاثیر می گذارد. بدون این که بخواهیم وارد حوزه ی فیزیک شویم، باید بدانید که فرکانس های بیس امواج بلندی دارند و استودیوهای خانگی معمولا کوچک هستند – و چنین چیزی ترکیب جالبی نیست، چون در این حالت پاسخگویی بیس ناهمگون می شود. در چنین شرایطی شما میکس هایی می سازید که در اتاق خودتان خوب صدا می دهند اما میکس شما در هر فضای دیگری یا با کمبود بیس مواجه است یا بیس آن بسیار شدید است.
راه حل: تجهیزات آکوستیک! علاوه بر این، مانیتورهای نیرفیلدتان را در موقعیت مناسبی قرار دهید – در دو راس یک مثلث متساوی الساقین فرضی که سر شما در راس آن قرار داشته باشد، آن هم تقریبا یک متر دورتر از اسپیکرها. همچنین دور کردن اسپیکرها از دیوارها و کنج های اتاق به کاهش تاثیر فیلتر اتاق کمک می کند. اگر می بینید میکس های شما بیس بیش از اندازه ای دارند، بیشتر مانیتورها در پنل پشت خود کنترلی برای تنظیم فرکانس های بیس دارند. پاسخگویی بیس مانیتور را افزایش دهید تا بتوانید مقدار بیس مناسبی در میکس هایتان داشته باشید. این کار باعث می شود میکس شما در محیط های دیگر هم بهتر صدا بدهد. در آخر، همچنین میکس تان را با هدفون های استودیویی پشت بسته (دور گوش) نیز گوش کنید. این هدفون ها معمولا به شکل صادقانه تری انرژی محدوده ی بیس را به شما نشان می دهند – مخصوصا اگر از پلاگین Reference 4 Headphone هم استفاده کنید (تصویر 6). این پلاگین با ایجاد یک سری منحنی قادر است پاسخگویی فرکانسی تعدادی از هدفون های محبوب را یکدست کند.
9. تصور این که مسترینگ اهمیت چندانی ندارد و هزینه ی آن زیاد است
اشتباه: شما میکس هایتان را با موزیک های حرفه ای مقایسه می کنید و به دلیل این که میکس شما نسبت به قطعه ای که توسط افراد حرفه ای ساخته شده ضعیف تر است دلسرد می شوید.
راه حل: مسترینگ یک پروسه ی تخصصی است که می تواند برخی مشکلات را برطرف کرده و نقاط قوت موزیک شما را تقویت کند. هزینه کردن برای استفاده از یک مهندس مسترینگ خوب احتمالا بهترین سرمایه گذاری ممکن برای موزیک شماست اما محدودیت بودجه شاید مانع از این شود که شما بتوانید از چنین افرادی استفاده کنید. خوشبختانه برخی نرم افزارها ریسک مسترینگ کردن کار به وسیله ی خود فرد را کاهش می دهند. ویژگی Master Assistant در پلاگین iZotope Ozone 9 موزیک شما را آنالیز می کند و تغییرات مشخصی را به شما پیشنهاد می دهد. یک پلاگین دیگر که استفاده از آن ساده تر است Lurssen Mastering Console از شرکت IK Multimedia می باشد (تصویر 7) که گزینه های پردازشی مختلف زیادی را در اختیار شما قرار می دهد و شما می توانید گزینه ای را که بهترین صدا را می دهد انتخاب کنید. هیچکدام از این پلاگین ها جایگزین شایسته ای برای یک مهندس مسترینگ کاربلد نیستند، اما مسترینگ کردن با این پلاگین ها خیلی بهتر از این است که هیچ مسترینگی روی کارتان انجام ندهید.
10. یادداشت برداری نکردن
اشتباه: شاید لازم باشد پروژه ای که در دست دارید را به صورت پراکنده و در روزهای مختلف پیش ببرید. اشتباه است اگر فکر کنید وقتی پس از چند روز به سراغ پروژه بروید همه چیز را به خاطر خواهید آورد – مثلا ممکن است یادتان نباشد کدام یک از ترک های وکال ورژن نهایی بوده یا این که ورژن دیگری از پروژه را باز کنید، ورژنی که آخرین تغییراتی که اعمال کرده اید را ندارد.
راه حل: در پروژه تان یادداشت برداری کنید – عبارت “Record 1” برای اسم یک ترک مناسب نیست! ورژن را به شکلی کاملا واضح مشخص کنید، مثلا با پیشوندهای زمانی (برای مثال پیشوند 200506 یعنی ترک در ششم ماه مِی سال 2020 ضبط شده است). همچنین بیشتر نرم افزارهای آهنگسازی دارای نُت پدهایی هستند که شما می توانید در آن ها یادداشت برداری کنید. وقتی از اینسترومنت های نرم افزاری استفاده می کنید اسم پریستی که استفاده کرده اید را روی بخش مربوط به اسم ترک بنویسید. بله، پریست ها همراه با پروژه ذخیره می شوند اما این یادداشت برداری ها در مواقع بحرانی به کمک شما خواهند آمد. مثلا شاید شما از پلاگین SuperInstrument 3.0 استفاده کرده اید و بعدا ورژن چهار آن را نصب کرده اید. اما وقتی پروژه را باز می کنید سیستم به شما می گوید SuperInstrument 3.0 نصب نشده است!” اما اگر یادداشت برداری کرده باشید و نوشته باشید در این پروژه از چه ورژنی از پلاگین استفاده کرده اید به راحتی می توانید ورژن سوم پلاگین را جایگزین ورژن چهارم کنید و پریست مدنظرتان را لود نمایید.
قطعا مواردی که در این مطلب به آن ها اشاره شد تنها اشتباهاتی نیستند که افراد مبتدی مرتکب آن ها می شوند – شما این اشتباهات بسیار رایج هستند و حالا شما می دانید چگونه از بروز آن ها جلوگیری کنید.
