24 نکته برای نوشتن ترانه
شیوه های مختلفی برای نوشتن ترانه وجود دارد و روشی که برای یک ترانه سرا جواب می دهد ممکن است برای فرد دیگر کارآمد نباشد، اما نکته ها، ترفندها و بایدها و نبایدهایی وجود دارد…
پروسه ی نوشتن ترانه بسیار شخصی است، شاید شخصی تر از هر پروسه ی دیگری در تولید یک قطعه ی موسیقی. هرکسی شیوه ی خودش را برای این کار دارد. برخی افراد می توانند در عرض پنج دقیقه یک ترانه ی کامل بنویسند، در حالی که برای برخی افراد دیگر ممکن است نوشتن یک ترانه چند ماه زمان ببرد.
با این حال به هر شیوه ای که شما ترانه بنویسید، و صرف نظر از استایلی که دارید، در این مطلب چند نکته را با شما به اشتراک خواهیم گذاشت که امیدواریم موثر واقع شوند. برخی از آن ها قاعده هایی هستند که بر حسب تجربه بدست آمده اند و برخی دیگر ایده هایی هستند که به شما کمک می کنند هر مسیر خلاقانه ای را بهتر طی کنید.
اصلی ترین چیزی که باید به خاطر داشته باشید این است که مانند هر نوع دیگری از هنر، هیچ راه درست و غلطی برای نوشتن ترانه وجود ندارد. نکته ها، ترفندها و بایدها و نبایدهایی که در ادامه نوشته شده است را امتحان کنید، اما به یاد داشته باشید که در این مورد می توانید گاهی قوانین را نادیده بگیرید.
1. تمرین
مانند هر پروسه ی خلاقانه ی دیگری، مانند گیتار زدن یا طراحی صدا با سینتی سایزر، نوشتن ترانه هم نوعی توانایی است که باید آن را یاد گرفت و سپس آن را بهبود داد.
2. نا امید نشوید
اگر ترانه های اولیه تان ایده آل نیست، ناامید نشوید. بسیاری از ترانه سراهای حرفه ای چندین بار متن یک ترانه را بازنویسی می کنند.
3. پشتکار داشته باشید
قطعات موسیقی خودبخود به وجود نمی آیند، بلکه ساخته می شوند و به آن ها شکل داده می شود. انتظار نداشته باشید که یک ترانه با فرم کامل به ذهن شما الهام شود؛ نوشتن ترانه گاهی وقت ها زمان می برد و شما باید روی آن کار کنید.
4. خودتان را درگیر یک بخش نکنید
اگر در یکی از خطوط ترانه نمی توانید دقیقا چیزی که می خواهید را بگویید، خلاصه ی چیزی که در ذهن دارید را بنویسید و به سراغ یک بخش دیگر از ترانه بروید – بعدا می توانید بخش های ناتمام را کامل کنید. به این ترتیب دیگر ساعت های زیادی را صرف یک بخش کوچک نمی کنید و شاید بعدا بفهمید این بخش در مقایسه با مفهوم کلی ترانه اهمیت چندانی ندارد.
5. ایده ی اصلی ترانه
سعی کنید تصویر کاملی از موضوع ترانه داشته باشید. شما باید بتوانید ماهیت ترانه در یک جمله خلاصه کنید.
6. ترانه های دیگر را آنالیز کنید
سعی کنید تفاوت های ترانه های خودتان با ترانه های مورد علاقه تان را پیدا کنید، و هر تکنیک شاعرانه ای که یاد می گیرید را در کارهایتان استفاده کنید.
7. ساختار ترانه
مطمئن شوید ترانه ی شما ساختار و حرکت مناسبی داشته باشد. این موضوع مخصوصا در ترانه هایی که داستان را تعریف می کنند اهمیت ویژه ای دارد. امتحان خیلی راحتی که می توانید انجام دهید این است که متن ترانه را از ابتدا تا آخر بخوانید و از خودتان بپرسید “آیا چیزی که خواندم منطقی بود؟”
8. برای ترانه یک زمینه درست کنید
ارائه ی یک پیش زمینه در ترانه برای توضیح یک موقعیت (مثلا) می تواند موجب جذابیت کار شود و معنی خط های بعدی ترانه را به کلی تغییر دهد.
9. بُعد دیگری به ترانه اضافه کنید
به عنوان مثال یکی از ترفندهای کلاسیک ترانه نویسی این است که در بند اول ترانه یک موقعیت را توصیف کنید، سپس در بند دوم توضیح دهید که این موقعیت چه تاثیری روی شما گذاشت یا چه حسی به شما داد. با ایجاد یک زاویه دید دیگر می توانید ترانه را جذاب کنید و آن را از حالت خطی بودن درآورید.
10. کورس ها از ورس ها متفاوت هستند
کورس ها (ترجیع بندها) نسبت به ورس ها (بندها) حالت متفاوتی دارند، مخصوصا وقتی بخواهید یک ترانه ی پاپ بنویسید. کورس ها معمولا نیاز دارند به این که ساده تر و به یاد ماندنی تر باشند. یک ترفند رایج این است که در قسمت ورس بذر یک ایده را بکارید و در قسمت کورس آن را برداشت کنید؛ یعنی در قسمت ورس موضوعی را بیان کنید که در قسمت کورس نتیجه ی احساسی آن بیان شود.
11. چیزهای مختلف را امتحان کنید
می توانید ریتم یک خط از ترانه را تغییر دهید و ببینید چطور جواب می دهد. یک خط می تواند وزن و ریتم متفاوتی داشته باشد اما کماکان با ساختار ریتمیک کلی کار تطبیق داشته باشد.
12. سایه روشن بزنید
کنتراست دادن قسمت های شاد و مثبت با قسمت های غمگین در یک ترانه می تواند بسیار قدرتمند باشد. مفهوم و زمینه ی ترانه ی شما اهمیت فوق العاده ای دارد: یک کورس شاد پس از یک ورس جدی می تواند باعث جذابیت بیشتر کورس شود.
13. مفهوم را واضح برسانید
از استفاده ی بی رویه از صفت ها یا کلماتی توصیفی پرهیز کنید. اگرچه این کلمات برای یک ترانه سرا لازم هستند، اما استفاده ی بیش از اندازه از آن ها ممکن است باعث شود مفهوم ترانه ی شما به راحتی قابل تشخیص نباشد.
14. از تصویرسازی نترسید
فکر نکنید که تصویرسازی باعث می شود ترانه شما زیادی هنری شود. استفاده ی بجا از تصویرسازی می تواند جوری احساسات و حالات را نشان دهد که با توصیف های سر راست نمی شود آن ها را بیان کرد.
15. مراقب مفاهیم انتزاعی باشید
وقتی از مفاهیم احساسی انتزاعی استفاده می کنید مراقب باشید، مثلا جمله هایی مانند “من می خواهم آزاد باشم”. بیان احساسات پیچیده معمولا دشوار است؛ گاهی وقت ها استفاده از تصویر سازی یا ایجاد زمینه (نکته ی شماره 8) تاثیر بیشتری برای القای یک حس خواهد داشت تا این که بخواهید آن را مستقیما بیان کنید.
16. از زمان های فعلی مختلف استفاده کنید
گاهی وقت ها می تواند جذاب باشد که در یک ترانه از گذشته، حال و آینده بنویسید.
17. منظورتان را برسانید
به خاطر داشته باشید که ممکن است شنوندگان حواسشان به چند کلمه یا حتی چند خط از ترانه نباشد. برای بیان مفهوم ترانه تنها به یک خط کوتاه اکتفا نکنید.
18. گرایشات احساسی مختلف را امتحان کنید
ترانه ها می توانند فروتنانه، پرخاشگرانه، امیدوار کننده، غمگین و… باشند. وقتی به بن بست خلاقانه می خورید، می توانید با عوض کردن این گرایش های احساسی حال و هوای ترانه را تغییر دهید. نمی گوییم که نباید خودتان باشید، اما امتحان کردن مودهای مختلف هم هیچ ضرری ندارد.
19. ضمیرهای مختلف را امتحان کنید
ترانه ها قرار نیست همیشه با کلمات “من” و “تو” نوشته شوند. ترانه هایی که مثلا با ضمیرهای جمع مانند “آن ها” و “ما” نوشته می شوند می توانند حس کاملا متفاوتی داشته باشند. با این حال سعی کنید در یک ترانه از ضمیرهای زیادی استفاده نکنید، چرا که موجب سردرگم شدن شنونده می شود.
20. از کلمات بیش از اندازه استفاده نکنید
این که خطی از ترانه ی شما پر از کلماتی باشند که برای آن خط مناسب نیستند ممکن است باعث شود هر کدام از این کلمات تاثیرشان را از دست بدهند؛ کار هوشمندانه این است که بجای بازی با کلمات، چنین خط هایی را کاملا بازنویسی کنید.
21. حواستان به “صدای” کلمات باشد
کلمات یک صدای ذاتی دارند که در حالت آوازی نسبت به حالت گفتاری برجسته تر هم می شود. برخی کلمات صدای کدری دارند، برخی صدای باز و برخی صدای تیز. پس در کنار مفهوم کلمات حواستان به صدای آن ها نیز باشد.
22. از کلمات سنگین و ادبی محتاطانه استفاده کنید
چنین کلماتی روی کاغذ شاید مناسب بنظر برسند، اما معمولا در حالت آوازی جالب نمی شوند. همچنین ریسک این که برخی شنونده ها معنای بعضی از کلمات را ندانند و از ترانه فاصله بگیرند وجود دارد.
23. به قافیه ها توجه کنید؛ اگر ترانه تان قافیه دارد
مهم است به یاد داشته باشید که گیرایی قطعه ی شما تنها حاصل موسیقی و ملودی نیست، بلکه ترانه نیز روی آن تاثیرگذار است؛ مخصوصا وزن و قافیه ی ترانه.
24. از کلمات برای پرکردن فضای خالی استفاده نکنید
سعی کنید تنها برای این که قافیه هایتان جور شود از عبارات و جملات نابجا استفاده نکنید. در پیش نویس اولیه و برای تسریع کار می توانید چنین کاری انجام دهید اما در بازنویسی ها بعدی باید این مشکلات را برطرف نمایید.
