چگونه با دو دست پیانو بزنیم؟

استقلال دست ها و نوازندگی همزمان با دو دست، سخت ترین بخش یادگیری پیانو است که تا مراحل حرفه ای نیز همراه شماست. به عنوان یک مدرس پیانو، در این مقاله خواهم گفت که چگونه می توانید نوازندگی با دو دست را تقویت کنید.

مراحل یادگیری نوازندگی پیانو با دو دست

هر بار فقط یک دست

اولین قدم، یادگیری نواختن یک ملودی ساده با 5 نت کنار هم است. ابتدا با دست راست ملودی را بزنید؛ سپس همان ملودی را با دست چپ تکرار کنید. این کار باید آنقدر تکرار شود که هنگام جا به جایی دست ها، تاخیری در نواختن به وجود نیاید. دو آهنگ خوب برای این تمرین، Hot Cross Buns و Mary Had A Little Lamb است.

انجام یک کار مشابه با دو دست

قدم بعدی، نواختن یک ملودی ساده همزمان با دو دست است. یک ملودی ساده انتخاب کنید و نت های آن را در همزمان در دو اکتاو مختلف با دست راست و چپ بنوازید. اگر در مرحلۀ قبل به اندازۀ کافی تمرین کرده باشید، این کار چندان سخت نخواهد بود. در انجام این تمرینات عجله نکنید؛ دقت در تمرین مهم تر از سرعت است.

حرکت آینه ای دست ها

بعد از اینکه توانستید کار مشابهی را با دو دست انجام دهید، نوبت آن است که یک کار مشابه را به صورت بالعکس انجام دهید. این مرحله نیز مانند مرحلۀ قبل است با این تفاوت که دست ها مخالف هم حرکت می کنند.

برای مثال هر دو انگشت شست خود را روی کلید Middle C قرار دهید. در این حالت، جایگیری انگشتان دست راست باید به صورت زیر باشد:
انگشت شست: C
انگشت اشاره: D
انگشت میانی: E
انگشت حلقه: F
انگشت کوچک: G

همچنین جایگیری انگشتان دست چپ باید به صورت زیر باشد:
انگشت شست: C
انگشت اشاره: B
انگشت میانی: A
انگشت حلقه: G
انگشت کوچک: F

حال همزمان با دو دست الگوی زیر را بزنید:

شست، اشاره، میانی، حلقه، کوچک، حلقه، میانی، اشاره، شست

که معادل عددی اش می شود:
1، 2، 3، 4، 5، 4، 3، 2، 1

این تمرین، هماهنگی مغز و دست ها را تقویت می کند.

نواختن یک ملودی اشتراکی با دو دست

مرحلۀ بعدی نواختن یک ملودی مشابه است که بین دو دست تقسیم شده است؛ یعنی دست چپ مسئول نواختن یک سری از نت های ملودی است و دست راست مسئول برخی دیگر از نت ها. در این مرحله شما آماده هستید که به صورت مستقل از هر دو دست کار بکشید.

توجه: یک برنامۀ تمرینی خوب باید ترکیبی از آهنگ های و ملودی های سخت را در بر داشته باشد تا در این تمرینات به ورزیدگی کامل برسید. انجام این تمرینات همیشگی است؛ حتی پیانیست های حرفه ای هم در تمرینات روزانۀ خود بارها این کارهای ابتدایی را انجام می دهند (منتهی در سطوح بالاتر).

5 تکنیک برای استقلال دست ها

1- از ساده شروع کنید

هیچ وقت از آهنگ های سخت شروع نکنید؛ این کار فقط باعث سرخوردگی شما می شود. همیشه سعی کنید از ساده شروع کنید. با یک آهنگ ساده متشکل از 3 نت شروع کنید و سپس در مراحل بعد به آهنگ هایی با 5 نت حرکت کنید.

2- هر بار یک دست را تمرین دهید

نواختن یک آهنگ جدید همزمان با دو دست، حتی برای پیانیست های حرفه ای هم دشوار است. در مرحلۀ یادگیری و تمرین یک آهنگ، ابتدا باید هر دست را به صورت جدا تمرین دهید و سپس تمرین را با دو دست انجام دهید.

3- آهسته به سریع حرکت کنید

«اگر نتوانید به صورت آهسته بنوازید، سریع هم نمی توانید.»
این جمله را استادم در دانشگاه به من گفت و واقعاً هم درست است!
هیچ ایرادی ندارد که در شروع کار، آهنگ ها را با سرعت پایین بنوازید. حتی موزیسین های حرفه ای هم، برای اطمینان از انگشت گذاری صحیح، ابتدا با سرعت پایین تمرین می کنند.
مترونوم را روی 60 بیت در دقیقه بگذارید و آنقدر با همین تمپو تمرین کنید که از نواختن صحیح آهنگ مطمئن شوید؛ سپس تمپو را کمی افزایش دهید مثلاً 70 بیت در دقیقه و حالا دوباره همان آهنگ را با سرعت بیشتر بنوازید. این کار را تا رسیدن به تمپوی اصلی آهنگ ادامه دهید.

4- روی دست ضعیف تمرکز کنید

معمولاً در بسیاری از افراد، یک دست بهتر از دست دیگر کار می کند؛ که معمولاً برای اغلب افراد (از جمله خودم)، دست راست است. معمولاً دست چپ همیشه دیر راه می افتد و هیچ وقت به اندازۀ دست راست ورزیده نمی شود. وقتی دو دستی تمرین می کنید، توجه خود را بیشتر معطوف آن دستی کنید که در آن ضعف دارید. دست ورزیده کارش را خوب بلد است، بنابراین نیازی نیست خیلی به آن توجه کنید. این تکنیک، به صورت عجیبی موثر است؛ البته به شرطی که تکنیک دوم را زیاد تمرین کرده باشید.

5- سخت نگیرید

همانطور که در ابتدای مقاله گفتیم، مستقل کردن دست ها، یکی از سخت ترین کارهای ممکن در یادگیری پیانو است. اما جالب است که بعد از مدتی تمرین، مغز خودش را با وضعیت جدید تطبیق می دهد و به مرور تلاش می کند الگویی برای هماهنگی دست ها پیدا کند. به همین دلیل است که وقتی یک آهنگ را چندین بار تمرین می کنید، نواختن آن ساده و ساده تر می شود. اما همیشه در این مسیر اشتباه هست؛ پس خیلی سخت نگیرید و ادامه دهید. این تنها راهِ بهبود نوازندگی پیانو است.

حرف آخر

در این مقاله، مراحل و تمرینات لازم برای بهبود استقلال دست ها را بیان کردیم. اکنون می دانید که چگونه می توانید با دو دست پیانو بزنید. بسیاری از کتاب ها و دوره های آموزشی، مطابق همین فرایند جلو می روند و با تمرینات متعدد تلاش می کنند تا نوازندگی همزمان با دو دست را در شما تقویت کنند.