آیا برای میکس به ساب ووفر نیاز دارید؟

یک مهندس صدای با تجربه می تواند با تنها چند پلاگین محدود، کانورتورهای خوب و حتی یک هدفون، به ضبط، میکس و مسترینگ بپردازد. بسیاری از مانیتورهای نه چندان گران قیمت، فرکانس های بم را به خوبی پخش می کنند. مدل های برندهایی مانند Focal ،Avantone و بسیاری برندهای دیگر می توانند حتی فرکانس های پایین تر از ۳۵ هرتز را پخش کنند. هدفون های Sennheiser ،Audio-Technica ،Audeze و بسیاری از برندهای دیگر می توانند حتی فرکانس های پایین تر از این مقدار را هم به خوبی پخش کنند.

پس ساب ووفر چه کاری انجام می دهد که هدفون قادر به انجام آن نیست؟

چیزی در هوا

چیزی که ساب ووفر در اختیارتان می گذارد و هدفون قادر به تولید آن نیست، در صدا وجود ندارد بلکه باید آن را در هوا جست و جو کنید… حس کردن فرکانس های بم، در حالی که در محیط پخش می شوند! هدفون ها فرکانس های بیس را به شما نمایش می دهند اما شما نمی توانید با استفاده از هدفون این فرکانس ها را “حس” کنید. در یک سیستم کالیبره شده، شما می توانید فرکانس های بیس را با بدن خود احساس کنید بدون این که صداهای دیگر محو شوند. اگر تا به حال کنسرت رفته باشید احتمالا چنین چیزی را تجربه کرده اید.

یک هدفون خوب تصویر درستی از این فرکانس ها را به شما ارائه می دهد اما از تولید حس و تاثیری که فرکانس های بیس روی بدن شما می گذارد عاجز است. وقتی که بتوانید موزیک خود را به صورت فیزیکی و با بدنتان تجربه کنید، بسیاری از جنبه های پنهان میکس خود را خواهید دید و از آن ها شگفت زده خواهید شد؛ مثلا شاید صدایی محو شود یا صدایی که می خواستید کمرنگ باشد، بیش از اندازه برجسته شده باشد.

یک مهندس صدای با تجربه می تواند پیش بینی کند که فلان تنظیم اکولایزری که در مانیتور نیرفیلد خود انجام می دهید، در یک سیستم مانیتورینگ بزرگ چگونه صدا خواهد داد. رسیدن به این مرحله صبر و تجربه ی بسیار زیادی می خواهد، اما کاملا دست یافتنی است.

با تمام این مطالبی که گفتیم، حالا باید سوالمان را به شکل دیگری مطرح کنیم. سوال این نیست که “آیا به ساب ووفر نیاز است یا نه؟” بلکه باید این سوال پرسیده شود که “آیا استفاده از ساب ووفر به بهبود کار شما کمک می کند؟” پاسخ به این سوال به عوامل متعددی بستگی دارد که در ادامه به آن ها می پردازیم.

۱- اتاقتان چه شکلی است و ساب ووفر را کجا می خواهید قرار دهید؟

اگر اتاقتان به درستی آکوستیک نشده یا اندازه ی آن کوچک است، به احتمال زیاد ساب ووفر برای شما مناسب نخواهد بود. در واقع ممکن است استفاده از ساب ووفر حتی به ضرر شما باشد و کیفیت کارتان را پایین بیاورد؛ چرا که موج ها به شکل نامناسبی در اتاقتان پخش می شوند و Phase cancellation اتفاق می افتد. همچنین اگر مکان شما به شکلی نیست که بتوانید ساب ووفر را در محل مناسبی قرار دهید، باز هم شانسی برای منفعت بردن از ساب ووفر نخواهید داشت. اگر جزو این دسته از افراد هستید نگران نباشید. شما هنوز هم می توانید بیس های فوق العاده ای را در موزیکتان ایجاد کنید، فقط باید وقت بیشتری برای آن صرف کنید؛ چرا که باید برای درک درست از فرکانس های بیس، موزیکتان را با هدفون، سیستم های پخش خانگی، سیستم پخش ماشین، مانیتورهای نیرفیلد و هر وسیله پخش دیگری که در اختیار دارید امتحان کنید. انجام این کارها به مرور زمان شما را با تجربه می کند.

۲- آیا گروه های موسیقی بزرگ را ضبط می کنید؟

اگر ضبط موسیقی کار اصلی شماست، اما تنها می خواهید وکال یا نهایتا در کنار آن گیتار ضبط کنید، فعلا به ساب ووفر نیاز ندارید. در عوض پول خود را روی بهتر کردن آکوستیک اتاق، خرید میکروفن های با کیفیت و یا هر نوع تجهیزاتی که حس می کنید لازم دارید سرمایه گذاری کنید. وکال، گیتار و این دست از صداها به طور کل اصلا فرکانسی به آن عمیقی تولید نمی کنند که نیاز به ساب ووفر داشته باشید.

اما اگر باید یک گروه کامل موسیقی را ضبط کنید که در آن گیتار بیس، کیک درام و… وجود دارد، استفاده از ساب ووفر به شما کمک زیادی در شنیدن صحیح صداها خواهد کرد.

۳- آیا شما تنظیم کننده موزیک الکترونیک هستید؟

اگر جوابتان مثبت است، ساب ووفر قطعا به کار شما می آید اما شاید ضروری نباشد. ساب ووفر می تواند در طراحی صدا و تنظیم قسمت های شلوغ و پر انرژی موزیک به شما کمک کند.

اما به یاد داشته باشید که به عنوان یک تنظیم کننده، کار شما قبل از پخش شدن باید یک سری مراحل را بگذراند. اگر قرار است میکس یا مسترینگ کار را یک فرد با تجربه و حرفه ای انجام دهد، باز هم شاید نیازی به ساب ووفر نداشته باشید، چرا که یک مهندس صدای حرفه ای می تواند در شکل دادن به قسمت بیس موزیک به شما کمک کند.

۴- آیا شما طراح صدای پس از تولید (در سینما) هستید؟

طراحان صدای مرحله پس از تولید معمولا به ساب ووفر نیاز دارند. باید به خاطر داشته باشید که بسیاری از افراد فیلم ها را با سیستم های پخشی تماشا می کنند که در آن ها ساب ووفر رده پایین یا میان رده استفاده شده است، پس میکس شما باید طوری باشد که در این سیستم ها خوب صدا بدهد. اگر ساب ووفر نداشته باشید ممکن است نتوانید تصمیم درستی در فرکانس های بیس بگیرید و مثلا مقدار این فرکانس ها را به حدی بالا ببرید که در سالن های سینما یا سیستم های پخش خانگی Distort شود.

۵- آیا همسایه دارید؟

هیچ چیز مثل یک ساب ووفر نمی تواند همسایه ها را آزار دهد. اگر استودیوی شما در یک واحد مسکونی قرار دارد، باید حواستان به سیستم مانیتورینگی که استفاده می کنید باشد، در غیر این صورت احتمال این که شما را بیرون کنند زیاد است! مگر این که به عملکرد صوت در محیطی که استفاده می کنید کاملا آگاه باشد. حتما نکاتی مانند این که چه حدی از بلندی صدا موجب آزار همسایه ها می شود را مدنظرتان قرار دهید.

۶- آیا می خواهید مسترینگ کنید؟

پاسخ به این سوال کمی پیچیده است، چرا که برای مسترینگ باید نمایش دقیقی از طیف فرکانسی داشته باشید. در این مبحث، برخی به استفاده از مانیتورهایی که طیف فرکانسی وسیعی دارند معتقدند و دسته ای دیگر استفاده از ساب ووفر را پیشنهاد می دهند. بسیاری از مهندسان مسترینگ از دو عدد ساب ووفر استفاده می کنند تا هدروم بیشتری در اختیارشان باشد (در این صورت می توانند ولوم هر یک از ساب ووفرها را روی مقدار پایین تری تنظیم کنند). جالب تر از این، مهندسان مسترینگی هستند که کلا مانیتورها را کنار گذاشته اند و برای مسترینگ تنها از هدفون استفاده می کنند.

حال شما باید چکار کنید؟ یکی از اصلی ترین اهداف مسترینگ این است که صدای موزیک در سیستم های پخش مختلف بهترین حالت را داشته باشد. ابزاری که افراد مختلف برای رسیدن به این هدف استفاده می کنند با یکدیگر متفاوت است.

ما تنها می توانیم به شما بگوییم که استفاده از ساب ووفر می تواند موجب این شود که بعد از اتمام مسترینگ به تست کردن موزیک در سیستم های پخش مختلف نیاز کمتری داشته باشید. استفاده از ساب ووفر به بعضی افراد کمک می کند تا تصمیمات بهتری بگیرند، و البته این به آن معنی نیست که ساب ووفر حتما به شما کمک خواهد کرد.

نتیجه گیری: اگر ساب ووفر نداشته باشید، چگونه فرکانس های بیس را مدیریت خواهید کرد؟

اگر تصمیم به عدم استفاده از ساب ووفر گرفته اید، باز هم انتخاب هایی پیش رو دارید. شما می توانید به جای مانیتورهای نیرفیلد از مانیتورهای full range استفاده کنید که قادر به پخش صدا، با گستره ی فرکانسی وسیعی هستند. همچنین می توانید از نرم افزارهایی مانند Sonarworks استفاده کنید که اشکالات آکوستیک اتاقتان را به صورت نرم افزاری برطرف می کند و شما می توانید به شکل صحیح تری صداها را بشنوید.

مهم ترین نکته تجربه است

سریع ترین راه برای فهمیدن این که فرکانس های بیس در اتاق شما چگونه رفتار می کنند این است که تا می توانید با سیستم مانیتورینگ خود کار کنید و به صدای آن آشنا شوید. همیشه چک کنید و ببینید فرکانس های بیس موزیک هایتان در سیستم های پخش دیگر چگونه صدا می دهد.

همیشه در حال تجربه باشید و مدام موزیک هایتان را در سیستم های پخش مختلف، مثل سالن کنسرت، اسپیکر ماشین و هر سیستم پخش دیگری که به ذهنتان می رسد چک کنید. در آخر باید گفت این که از ساب ووفر استفاده کنید یا نه، کاملا بستگی به نظر شخصی شما دارد.