راهنمای خرید سیم گیتار بیس

اهمیت سیم گیتار بیس

گیتارهای بیس به شکلی طراحی شده اند که فرکانس های بیس عمیقی را ایجاد کنند و به موزیک انرژی بدهند. سیم گیتار بیس تفاوت بزرگی در تُن صدای ساز شما ایجاد می کند. بعضی از سیم ها صدای روشن تری دارند و پانچ آن ها زیاد است که برای سبک هایی مانند راک، پاپ، کانتری و… ایده آل هستند. بعضی دیگر از سیم ها صدای گرمتری دارند و صدای بم آن ها پُرتر و حجیم تر است و برای سبک هایی مانند جز و برخی سبک های موزیک راک ایده آل هستند. سیم ها عنصر مهمی در صدای گیتار بیس هستند. با وجود تعداد زیاد مدل های سیم ها در بازار ممکن است در انتخاب سیم گیتار بیس مناسب دچار سردرگمی شوید. در این مقاله بیان می کنیم که سیم ها از چه چیزی ساخته شده اند، کاراکتر آن ها چگونه است و تفاوت های آن ها وابسته به چه عواملی ست.

ضخامت سیم

یکی از عناصر مهم در تُن صدا و عملکرد اجرایی گیتار بیس شما، ضخامت سیم است که می تواند تفاوت زیادی را در صدای گیتار شما ایجاد کند. معمولا نوازنده ها وقتی از ضخامت سیم صحبت می کنند، به سایز سیم چهارم (سیم می در کوک استاندارد) اشاره می کنند. به عنوان مثال وقتی کسی می گوید “من از سیم های ۱۰۵ استفاده می کنم” یعنی ضخامت سیم چهارم آن ۱۰۵ است.

حالا ضخامت سیم چه اهمیتی دارد؟ هر چه ضخامت سیم بیشتر باشد، کشش سیم بیشتر است و هر چه کشش سیم بیشتر باشد، انگشت گذاری روی آن سیم مشکل تر می شود. برخی نوازندگان مطرح از سیم های با کشش بالا استفاده می کنند اما توصیه می کنیم تا زمانی که تجربه ی کافی کسب نکرده اید و انگشتانتان قدرت لازم را کسب نکرده اند سراغ این مدل سیم ها نروید. همچنین این نکته را به خاطر داشته باشید که با عوض شدن ضخامت سیم هایی که استفاده می کنید، ممکن است گردن گیتار بیس شما نیاز به تنظیم داشته باشد.

ساختار سیم ها

ساختار سیم ها چیز پیچیده ای نیست، اما تمام این عناصر ساده در کنار یکدیگر قرار می گیرند و صدای ساز شما را شکل می دهند. در میانه ی سیم گیتار بیس، یک سیم فلزی قرار دارد که به یک حلقه ی برنجی متصل شده و این حلقه همان چیزی ست که سیم را در قسمت بریج (خرک پایینی) نگه می دارد. اطراف این سیم فلزی را یک نوع سیم دیگر پوشانده که انگشتان شما آن را لمس می کند. تمام این اجزا در کنار هم قرار می گیرند و باعث می شوند تا هر مدل سیم صدای منحصر به خودش را داشته باشد.

هسته

معمولا هسته ی سیم گیتار بیس از جنس فلز است. هسته، مرکز سیم است. سیم های دیگری دور این هسته پیچیده می شوند تا ضخامت آن بیشتر شود. دو مدل هسته ای که معمولا مورد استفاده قرار می گیرند round و hex نامیده می شوند. هسته های round تُن صدای حجیم تری را می سازند که انعطاف بیشتری دارد. هسته های Hex، که رایج ترین نوع هسته می باشند، بهتر به حلقه های برنجی متصل می مانند و صدایی روشن تر، پایداری بیشتر و کشش سخت تری را ارائه می دهند.

سیم پیچ

سیم های گیتار بیس تفاوت زیادی با سیم گیتار ندارند، تنها فرق آن ها این است که سیم های گیتار بیس ضخیم تر هستند. سیم های گیتار بیس در ترکیبات فولاد/نیکل یا فولاد خالص و انواع roundwound و flatwound عرضه می شوند. سیم های Roundwound رایج ترین نوع هستند و برای هر سبکی از راک گرفته تا جز و کانتری مناسب می باشند. اما در دنیای گیتارهای بیس، سیم های flatwound هم رایج هستند و در گیتارهای بیس بیشتر از گیتارهای کلاسیک استفاده می شوند. این سیم ها برای گیتارهای بیس بدون فرت ایده آل هستند، چرا که هم صدای بهتری می دهند و هم طول عمر بالاتری دارند. سیم های tapewound جزو موارد خاص در سیم های بیس هستند که در آن ها یک بافت نایلونی روی سیم قرار گرفته که موجب کوتاه شدن میزان decay می شود. مانند سیم گیتارهای آکوستیک و الکتریک، برای گیتارهای بیس هم سیم های پوشش دار وجود دارد.

Roundwound: رایج ترین نوع

Half Round: تُن صدای گرم

Flatwound: کاهش نویز انگشت گذاری و دارای صدای گرم و ملایم

Tapewound: پوشش خارجی از جنس نایلون که مقدار کوتاه decay را ارائه می دهد

مواد سازنده

دو نوع اصلی سیم گیتارهای بیس الکتریک دارای سیم پیچ هایی از جنس فولاد/نیکل یا فولاد خالص ضد زنگ می باشد. سیم های فولاد/نیکل نسبت به سیم هایی از جنس فولاد خالص دارای صدای ملایم تری هستند. دلیل این که از این فلزها برای سیم های گیتارهای بیس الکتریک استفاده می شود این است که این فلزها فرومغناطیسی هستند، یعنی ارتعاش آن ها به وسیله ی یک پیکاپ مغناطیسی شناسایی و انتقال داده می شود. در سال های اخیر کمپانی های مختلف شروع به ساخت سیم هایی از جنس کوبالت و دیگر فلزها کرده اند که بنابر گزارش های منتشر شده، نسبت به سیم های فولادی و یا فولاد/نیکل خروجی و شفافیت بیشتری را ارائه می دهند.

فولاد: تُن صدای بسیار روشن

آلیاژ فولاد/نیکل: تُن صدای روشن

نیکل خالص: تُن صدای گرم

پوشش دهی

علاوه بر انواع سیم هایی که به آن ها اشاره شد، سیم های دارای پوشش هم وجود دارند. معنای سیم دارای پوشش این است که یک پوشش فوق العاده نازک روی سیم به کار رفته که از زنگ زدگی سیم جلوگیری کند. سیم های دارای پوشش طول عمر بسیار بالاتری نسبت به سیم های بدون پوشش دارند اما قیمت ها آن ها بالاتر است.

طول دسته

طول دسته (Scale length) به تناسب بین طول و ضخامت سیم ها اطلاق می شود. گیتارهای بیس Short-scale معمولا دارای طولی بین ۷۶ و ۸۱ سانتی متر هستند. گیتارهای بیس Long-scale معمولا دارای طول سیم ۸۶ سانتی متری هستند. به خاطر داشته باشید که در این جا منظور طول سیم است (فاصله ی بین خرک پایینی (بریج) و شیطانک)

اولین و واضح ترین دلیل برای استفاده از گیتارهای بیس short-scale اندازه ی فیزیکی آن هاست. با وجود گردن کوتاه، فاصله ی کمتر بین فرت ها و ابعاد جمع و جورتری که این گیتارها دارند، انتخاب مناسبی برای افراد کم سن و سال تر و کسانی که با طول دسته ی بلند راحت نیستند به شمار می آیند.

با این حال بسیاری از استودیو داران حرفه ای نکات مهمی راجع به صدای گیتارهای بیس short-scale می دانند. سیم های کوتاه تر برای کوک شدن نیاز به کشش سیم کمتری دارند و همین باعث می شود سیم ها یک حس نرم بودن داشته باشند و همچنین صدای بمی که تولید می کنند پُرتر باشد و نت های بالا هم صدای دلنشینی داشته باشند.

Short Scale: بین ۷۶ تا ۷۸ سانتی متر

Medium Scale: بین ۸۱ تا ۸۳ سانتی متر

Long Scale: بین ۸۶ تا ۸۸ سانتی متر(بیشتر گیتارهای بیس Long Scale هستن)

Extra Long Scale: بیش از ۹۰ سانتی متر

چند وقت یکبار باید سیم گیتار را عوض کرد؟

این سوالی ست که تقریبا برای هر نوازنده ای پاسخ متفاوتی خواهد داشت. بعضی نوازنده ها اعتقاد دارند یک یا دو بار تعویض سیم در ماه کافی ست، اما برخی دیگر شاید یک سال یا بیشتر از یک سیم استفاده کنند. بعضی از نوازنده های حرفه ای که در کنسرت ها اجرا می کنند هر روز سیم های خود را عوض می کنند! این موضوع کاملا به شخص نوازنده بستگی دارد. اگر به زنگ صدای ساز اهمیت می دهید، لازم است بیشتر سیم های خود را عوض کنید. اگر کنترل های تُن صدای گیتار یا آمپلی فایر خود را طوری تنظیم می کنید که تُن صدای تیره و فاقد فرکانس های بالا از ساز بگیرید، شاید لازم نباشد دائما سیم ها را عوض کنید. هر نوازنده ای با تعریق دستش، نمک ها، اسیدها، روغن ها و بسیاری مواد شیمیایی مختلف تولید می کند، پس اگر مدام در حال اجرای زنده هستید لازم است بیشتر از کسی که هر چند وقت یکبار در استودیو اجرا می کند سیم های خود را عوض کنید. نوازنده های با تجربه همیشه بعد از اتمام هر اجرا با یک پارچه ی خشک سطح فینگر بورد را تمیز می کنند تا طول عمر سیم ها را بالا ببرند. آن ها همچنین همیشه چند سیم جدید با خودشان به همراه دارند.

چه نکاتی را مد نظر قرار دهیم؟

آیا سیم هایتان نیاز به تعویض دارند؟ اگر کثیف و زنگ زده به نظر می رسند، آن ها را تعویض کنید. همچنین اگر صدای کدر و مرده ای دارند لازم است آن ها را عوض کنید.

چه نوع سیمی استفاده کنیم؟

سیم های نیکل و فولادی را امتحان کنید و تفاوت صدای آن ها را ملاحظه کنید. همچنین سیم های دارای پوشش را هم امتحان کنید و ببینید حس و طول عمر بالای آن ها توجه شما را جلب می کند یا نه. بهترین توصیه ای که می توانیم بکنیم این است که انواع مختلف سیم ها را امتحان کنید و ببینید نسبت به کدام یک احساس بهتری دارید.

ضخامت سیم؟

انگشت گذاری در سیم هایی که ضخامت کمتری دارند آسان تر است، که این نکته ی مهمی برای نوازندگان تازه کار می باشد. اگر می خواهید از سیم های با ضخامت بیشتر استفاده کنید ممکن است نیاز باشد اکشن ساز خود را بر حسب کشش سیم تنظیم کنید.