ده نرم افزاری که نحوه ی آهنگسازی ما را تغییر دادند

برای آهنگسازی هیچ زمانی مناسب تر از همین حالا نبوده است. افزایش شگرف قدرت کامپیوترها و ابزارهایی که از چنین قدرتی استفاده می کنند، فرصتی را برای ما مهیا کرده است که بتوانیم موزیک هایی خلق کنیم که تا همین چند سال پیش، ساخت آن ها حتی در استودیوهای گران قیمت هم غیر ممکن بود. حالا هرکسی می تواند در خانه ی خودش هم به خلق موسیقی بپردازد.

با این حال هر چیزی از چیز دیگری به وجود آمده و تمام ابزارهای معجزه آسایی که امروزه برای ما فراهم است، در پی تلاش های اولیه ی توسعه دهندگانی نوآور به وجود آمده است. ابزارهایی که این افراد کمال گرا خلق کردند، موزیسین ها، تنظیم کننده ها و حتی شنوندگان موسیقی را با صداها و تکنیک های جدید شگفت زده کرد و برخی از این تکنولوژی ها امروزه آنقدر برای ما عادی شده که حتی فکرش را هم نمی کنیم روزگاری ساخت چنین ابزارهایی چقدر دور از تصور بوده است.

در ادامه نگاهی به چهار دهه ی گذشته خواهیم داشت و ده مورد از مهم ترین نرم افزارهای آهنگسازی را بررسی می کنیم. بعضی از آن ها در نوع خودشان اولین بوده اند و برخی دیگر ایده ای که از پیش وجود داشته را به چیز بهتری تبدیل کرده اند؛ اما تمام آن ها چشم انداز موسیقایی را برای همیشه تغییر دادند.

1. (Digidesign Sound Designer (1984

کمپانی Peter Gotcher و Evan Brooks که در ابتدا Digidrums نام داشت، به فروش سمپل های کاستوم روی چیپ های EPROM برای درام ماشین های دیجیتال اولیه ی آن روزها می پرداخت.

آن ها سپس نام خود را به Digidesign تغییر دادند و کاتالوگ خود را با اضافه کردن Sound Designer، که یک سمپل ادیتور اختصاصی برای Mac بود، گسترده کردند. Sound Designer به شکلی طراحی شده بود که در پردازش و تنظیم سمپل ها برای سمپلرهای سخت افزاری محبوبی مانند E-MU Emulator و Ensoniq Mirage به کاربر کمک کند؛ Sound Designer امکان دسترسی به همان رابط گرافیکی را فراهم کرده که تا پیش از آن به ورک استیشن های گران قیمتی مانند محصولات Fairlight و Synclavier محدود بود. دومین نسل فرمت فایل Sound Designer به استانداردی تبدیل شد که امروز هم ما از آن استفاده می کنیم.

Digidesign تکنولوژی خود را به یک ادیتور صدای استریوی تکامل یافته توسعه داد که Sound Tools نام داشت و در سال 1989 عرضه شد. این محصول که با عنوان “اولین استودیوی ضبط بدون tape) توصیف می شد، با کارت کاستوم 16 بیتی Sound Accelerator از Digidesign کار می کرد که به اسلات NuBus در کامپیوترهای Macintosh II که در آن زمان جدید بودند متصل می شد. دو سال بعد، Sound Tools یک سخت افزار/نرم افزار دیگر را به وجود آورد که قادر به ضبط و پلی بک چهار ترک بود. آن ها نام این سیستم جدید را Pro Tools گذاشتند…

2. (Twelve Tone Systems Cakewalk (1987

اگر شما یکی از معدود آهنگسازانی بودید که در دوران پیش از ویندوز از کامپیوترهای سازگار با IBM استفاده می کردند، انتخاب های محدودی برای سیکوئنس کردن سخت افزار MIDI داشتید.

خوشبختانه Twelve Tone Systems، ساخته ی Greg Henderschott برای این مشکل راه حلی را در قالب یک MIDI sequencer ارائه داد که Cakewalk نام گرفت. این محصول به موفقیت بزرگی دست پیدا کرد و در نهایت نام کمپانی به احترام این محصول به Cakewalk تغییر پیدا کرد.

3. (Opcode Systems Studio Vision (1990

نمونه های اولیه ی بسیاری از نرم افزارهای آهنگسازی امروزی، اولین بار به صورت MIDI sequencer در دهه ی 1980 ظاهر شدند که Logic، Cubase و Sonar هم جزو آن ها بودند. Opcode Systems Inc یکی از محبوب ترین توسعه دهندگانی بود که در این دهه تعدادی MIDI sequencer را عرضه کرد و در سال 1989 و با Vision به اوج رسید.

بزرگترین پیشرفت Opcode در طراحی سیکوئنسر در سال 1990 اتفاق افتاد. Studio Vision که در ابتدا Audio Vision نام داشت، اولین ورک استیشن هیبریدی بر پایه ی کامپیوتر MIDI و audio بود که می توان از آن به عنوان نمونه ی اولیه ی نرم افزارهای آهنگسازی مدرن یاد کرد. Studio Vision هم مانند Sound Tools به کارت دیجیتال Digidesign نیاز داشت. اما برخلاف محصولات Digidesign، در Studio Vision ترک های MIDI و audio در یک اینترفیس منسجم ترکیب می شدند. این ویژگی به کاربران اجازه داد ضبط های دیجیتال را هماهنگ با سیکوئنس های MIDI پلی بک کنند.

4. (Propellerhead ReCycle! (1994

موزیک های بر پایه ی سمپل در اوایل دهه ی 1990 تکنولوژی جدیدی محسوب می شدند، اما پیش از سال 1994، پارامترهای pitch و time ارتباطی ناگسستنی با یکدیگر داشتند. اگر می خواستید تمپوی یک سمپل را بالا ببرید، pitch آن هم افزایش پیدا می کرد و برعکس.

!ReCycle همه چیز را تغییر داد و ابزار ساده ای را در اختیار کاربران قرار داد که با استفاده از آن قطعه بندی کردن بیت ها، ضبط و پلی بک آن ها در تمپوهای مختلف بدون تحت تاثیر قرار دادن pitch و سپس لود کردن آن روی سمپلرهای سخت افزاری ممکن شد. !ReCycle نقطه ی عطفی بود که موزیک را به مسیر کاملا جدیدی هدایت کرد.

5. (Opcode Systems Max (1990

این زبان برنامه نویسی گرافیکی جامع برای موسیقی و مولتی مدیا که در حال حاضر نسخه ی هشتم آن عرضه شده، ابتدا در اواسط دهه ی 1980 توسط Miller Puckette و در موسسه ی IRCAM نوشته شد. Opcode لایسنس آن را دریافت کرد و نسخه ی تجاری Max را در سال 1990 عرضه نمود. آن ها در نهایت این برنامه را به Cycling ’74 تحویل دادند، در حالی که خود Puckette برنامه ی مشابه و رایگان Pure Data را در سال 1996 عرضه کرد.

Cycling ’74 برای دو دهه Max را توسعه داد تا این که Ableton این شرکت را خریداری کرد. پلتفرم Max for Live یکپارچگی عمیقی با نرم افزار محبوب کمپانی Ableton دارد. در حال حاضر توسعه دهندگان زیادی با استفاده از Max و Max for Live ابزارهای هوشمندانه ای را با استفاده از این برنامه ها خلق می کنند و آن ها را به اشتراک می گذارند. شاید کار کردن با این برنامه خیلی ساده نباشد، اما کسی که موفق به استفاده از آن شود به دنیایی بی پایان از خلاقیت دسترسی خواهد داشت.

6. (Steinberg Cubase VST (1996

پیش از VST، هر کدام از نرم افزارهای آهنگسازی فرمت اختصاصی خودشان را برای افکت ها داشتند. کمپانی Steinberg فرمت متن باز VST SDK را عرضه کرد و تحول بزرگی در این زمینه ایجاد نمود.

در سال 1996، کمپانی Steinberg فرمت پلاگین جدید خود را با یک آپدیت بزرگ برای نرم افزار آهنگسازی پرچم دارش جشن گرفت. Cubase VST 3.0 تا 32 ترک صدای دیجیتال و رِک افکت را به کاربران ارائه می داد و قابلیت استفاده از چهار پلاگین VST را داشت: Espacial (پلاگین ریورب)، Choirus (پلاگین کورس)، Stereo Echo و Auto Panner.

این کمپانی که انگار متحول کردن دنیای افکت ها برایش کافی نبود، در سال 1999 آپدیت بزرگی برای تکنولوژی VST ارائه داد و امکان استفاده از پلاگین های اینسترومنت (VSTi) را نیز فراهم کرد. اثبات این قضیه در نسخه ی Cubase VST24 3.7 اتفاق افتاد که شامل سینتی سایزر نرم افزاری آنالوگ Neon بود؛ سینتی سایزری که دو مولد صدای ساده را در اختیار کاربر قرار می داد.

فرمت VSTi مسیر کسب درآمدی را برای بسیاری از توسعه دهندگان فراهم کرد. خود Steinberg هم پلاگین های زیادی را عرضه کرد که با Model-E شروع شد؛ Model-E بازسازی یک سینتی سایزر کلاسیک و آنالوگ با سه مولد صدا بود. امروز Model-E به صورت رایگان در دسترس قرار دارد.

7. (Native Instruments Reaktor (1999

Reaktor که یکی از شناخته شده ترین سیستم های ماژولار نرم افزاری است، حاصل ترکیب دو محصولات مجزا اما مشابه بود. Generator یک محیط ماژولار برای سینتی سایز صدا بود، در حالی که هدف Transformator سمپلینگ بود. در سال 2003، کمپانی Native Instruments توسعه دهندگان محصول مشابه Sync Modular را جذب کرد که موفق شدند عمق بیشتری به این برنامه بدهند.

Reaktor به محبوبیت فوق العاده ای دست پیدا کرد و بانک صدای عظیم آن باعث شد تا Reaktor به ابزار صوتی کاملی تبدیل شود که همیشه در حال رشد است، حتی اگر کاربر، دیوایس های خودش را نسازد.

8. (Propellerhead Reason (2000

Reason که دنباله ای از نرم افزار ReBirth است، یک استودیوی موزیک الکترونیک کامل می باشد که پر از سینتی سایزر، سمپلر، میکسر و افکت است؛ تمام این ابزارها داخل یک رک مجازی قرار می گیرند و کاربر امکان جابجایی کابل ها و مسیر سیگنال را دارد. فایل های پروژه ی این نرم افزار یک فرمت انحصاری دارند و کاربر با این فرمت می تواند پروژه های خود را با دیگر کاربران این نرم افزار به اشتراک بگذارد.

Reason که در ابتدا یک سیستم بسته بود و به ساخته های سیکوئنس شده اختصاص داشت، در نهایت با اضافه شدن امکان ضبط صدا و ادیت آن و همچنین با معرفی شدن فرمت پلاگین Rack Extensions به یک نرم افزار آهنگسازی کامل تبدیل شد. اخیرا کمپانی Propellerhead (که حالا Reason Studios نامیده می شود) پشتیبانی از VST را نیز به نرم افزار خود اضافه کرده است.

9. (Ableton Live (2001

Live که در حال حاضر نهمین نسخه ی آن عرضه شده، یکی از محبوب ترین و قدرتمندترین پلتفرم های آهنگسازی است که تابحال ساخته شده. با این حال این نرم افزار از ابتدا به همین شکل نبوده است.

در سال 2001، نرم افزار Live به حالت Session View محدود بود که به عنوان وسیله ای برای اجرا و سیکوئنس کردن کلیپ های صوتی برای اجرای زنده طراحی شده بود. کمپانی Ableton از آن زمان تا به امروز اینسترومنت ها، افکت ها و ویژگی های قدرتمند زیادی را به این نرم افزار اضافه کرده و موفق شده در طول سال ها جایگاه Live را تثبیت کند.

10. (Propellerhead Software ReBirth RB-338 (1997

این نرم افزار که از روی سینتی سایزر تحسین شده ی Roland TB-303 و درام ماشین های TR-808 و 909 مدل شده، یکی از ابزارهای ساخت موزیک دنس بود.

ReBirth در سال 2005 توقف تولید شد و کمپانی Propellerhead آن را به صورت رایگان برای دانلود در دسترس قرار داد و سپس نسخه ی iOS آن نیز در اپ استور منتشر شد. نسخه ی دسکتاپ این نرم افزار کماکان قابل استفاده است، هرچند شاید با نسخه ی جدید سیستم عامل ها سازگار نباشد.