Sidechaining: چگونه عمل می کند و کارایی آن چیست

Sidechaining اثر متقابل بین یک پردازنده ی سیگنال و یک سورس صدا (معمولا سورسی که متفاوت از صداییست که پردازش می شود) است. شاید با چنین تعریفی حس کنید با موضوع خسته کننده ای مواجه هستید، اما sidechaining به این دلایل بسیار جذاب است:

• میکس اتوماتیک: اگر شما صدای یک خواننده/آهنگساز را ضبط می کنید و می خواهید زمانی که صدای وکال شنیده می شود لِول گیتار پایین تر برود، sidechaining می تواند این کار را برای شما انجام دهد.
• ریتم های منسجم تر: بیس را به شکلی gate کنید که نت ها دقیقا همزمان با ضربه های kick به صدا درآیند.. یا در لِول پاور کوردها حرکت ایجاد کنید به شکلی که با داینامیک درامز همراه شود.
• صدا برای ویدیو: از sidechaining می توانید برای کاهش لِول موسیقی پس زمینه در حین متن خوانی استفاده کنید.
• افکت های خاص: فرکانس رزونانت یک فیلتر را با داینامیک صداهایی مانند snare، آکوردهای گیتار، نت های بیس و غیره تغییر دهید و سپس با استفاده از فیلتر هر چیزی از ریورب گرفته تا پرکاشن را پردازش کنید.

به لحاظ فنی، صدایی که سیگنال ساید چین را فراهم می کند، می تواند ورودی پردازشگر باشد (این حالت internal sidechaining نامیده می شود)، اما ما در این مطلب sidechaining از سورس های اکسترنال را بررسی خواهیم کرد، چون این بخش است که جذابیت دارد. اگرچه پردازشگرهای داینامیک موجب معروف شدن sidechaining شده اند، اما جنبه های دیگری از این قضیه وجود دارد که برایتان توضیح خواهیم داد.

مبانی sidechaining

مقدار کامپرشن، اکسپنشن، لیمیتینگ یا gating در یک پردازشگر داینامیک عادی به لِول سیگنال ورودی بستگی دارد – که یا بالا و یا پایین یک threshold است، که موجب می شود پردازشگر به شکل خاصی واکنش نشان دهد. با این حال بسیاری از پردازشگرهای داینامیک نرم افزاری و سخت افزاری می توانند سیگنال صوتی که به پردازشگر وارد می شود را از سیگنالی که پردازشگر را کنترل می کند جدا کنند. سیگنال دومی ورودی ساید چین خواهد شد (تصویر 1).

به لحاظ فنی اگر صحبت کنیم، کانکشن ساید چین همیشه با پردازش داینامیک سر و کار دارد، اما حالتی نامرئی به خود می گیرد، چرا که به سیگنال ورودی قفل شده است. تغییر در internal sidechainingپردازشی (مانند یک فیلتر) را بین ورودی ساید چین اینترنال و سیگنال ورودی اضافه می کند. با اینسرت کردن یک فیلتر، تنها فرکانس های مشخصی تحت تاثیر پردازش داینامیک قرار می گیرند. حالتی که de-essing عمل می کند هم به همین شکل است – یک فیلتر به شما اجازه می دهد تنها فرکانس های بالا را کامپرس کنید.

اما اجازه دهید به این بپردازیم که sidechaining چگونه از سورس اکسترنال برای کنترل پردازشگر داینامیک استفاده می کند. شاید بهتری راه برای بیان فواید این موضوع توضیح دو کاربردی باشد که در ابتدای متن اشاره کردیم.

فرض کنید می خواهید صدای یک خواننده/آهنگساز که همراه با گیتارش می خواند را ضبط کنید و می خواهید زمانی که صدای خواننده شنیده می شود، ولوم گیتار کاهش پیدا کند. در این حالت شما گیتار را به یک کامپرسر send می کنید، سیگنال وکال را به دو شاخه تقسیم می کنید و یک شاخه را به ورودی ساید چین کامپرسر send می کنید. وقتی لِول وکال بالای threshold قرار بگیرد صدای گیتار را کامپرس می کند تا فضا برای وکال باز شود و زمانی که وکالیست در حال خواندن نباشد، گیتار به حالت کامپرس نشده ی خود باز می گردد.

وقتی می خواهید روی ویدیویی که دارای موزیک پس زمینه است نریشن ضبط کنید، معمولا نیاز دارید به این که ولوم موزیک در حین نریشن پایین برود. برای این کار کافیست یک کامپرسر را روی ترک موزیک اینسرت کنید و از ترک تنریشن به عنوان سیگنال ساید چین استفاده نمایید تا موزیک پس زمینه هر زمان که صدای نریشن شنیده می شود پایین برود.

چگونه به ورودی ساید چین دسترسی پیدا کنیم

سخت افزارها، مانند یک کامپرسرهای رک مونت، دارای یک جک با عنوان sidechain input یا key input هستند. این جک خروجی ها را از سورس صدای شما دریافت می کند.

در نرم افزارها، برنامه های مختلف به شکل مختلفی sidechaining را به کاربر ارائه می کنند. برای مثال در نرم افزار Studio One ورودی ساید چین یک پردازشگر به عنوان یک خروجی برای یک track، bus، send یا FX channel در فیلد مخصوص سادی چین ها ظاهر می شود (تصویر 3).

در یک نرم افزار اهنگسازی، رایج ترین راه برای تغذیه ی ساید چین، اینسرت کردن یک send روی ترکی است که سیگنال ساید چین را فراهم می کند؛ سپس باید خروجی send را به ورودی ساید چین یک پردازشگر اختصاص داد. این پردازشگر روی یک ترک دیگر قرار خواهد داشت (برای مثال سیگنال ساید چین از یک ترک نریشن تامین می شود و پردازشگری که به وسیله ی این سیگنال کنترل می شود روی ترک موزیک پس زمینه قرار گرفته است). تقریبا تمام send ها می توانند تنظیمات post-fader یا pre-fader داشته باشند؛ در حالت post-fader سیگنال ساید چین به تنظیمات فیدر کانال وابسته خواهد بود و در حالت pre-fader حتی اگر شما فیدر کانال را کاملا پایین ببرید، سیگنالی که ساید چین را تغذیه می کند کاهش پیدا نخواهد کرد.

برخی نرم افزارهای آهنگسازی به شما اجازه می دهند خروجی های track/bus یا send های مختلفی برای تغذیه ی یک ورودی ساید چین داشته باشید. برای مثال فرض کنید می خواهید بیس را با درامز gate کنید. اگر بخش های مختلف درامز روی ترک های مجزا ضبط شده باشند، شما می توانید یک send را روی ترک kick drum، ترک snare و/یا هر ترک درامی که بخواهید gate را کنترل کند اینسرت کنید؛ سپس می توانید لِول هایی که به آن send می رسند را بالانس کنید.

چگونه سیگنالی را که ورودی ساید چین را تغذیه می کند پردازش کنیم

پردازش سیگنالی که ساید چین را تغذیه می کند قابلیت های خلاقانه ی زیادی را برای شما فراهم خواهد کرد. برای مثال اگر نمی خواهید قسمتی از یک ترک، ساید چین را تغذیه کند می توانید آن قسمت را حذف کنید. یا برای این که مطمئن شوید ترک در یک قسمت مشخص ساید چین را تحریک می کند، می توانید لِول ترک را افزایش دهید. شما می توانید یک ترمولو را روی سیگنال ساید چین اینسرت کنید تا سیگنال به صورت ریتمیک تغییر کند.

با این حال بیشتر نرم افزارهای آهنگسازی به شما اجازه نمی دهند یک ترک را به ورودی ساید چین پردازشگری که روی همان ترک قرار گرفته وارد کنید، چون این کار یک لوپ فیدبک ایجاد می کند که در آن خروجی پردازش شده سعی می کند پردازشگر را کنترل کند که خودِ آن سعی در کنترل خروجی دارد و خودِ خروجی هم سعی در کنترل پردازشگر دارد. با ای وجود این ستاپ “غیر مجاز” می تواند در سبک هایی مانند EDM افکت های خاصی را ایجاد کند – برای مثال شما می توانید از یک دیلی بیت سینک روی صدای درام استفاده کنید و به وسیله ی آن کامپرشن روی ترک درام را تحریک کنید. خوشبختانه برای انجام این کار راه حلی وجود دارد:

1. صدای ترک اصلی را روی یک ترک مجزا کپی کنید.
2. خروجی ترک کپی شده را به ورودی ساید چین افکتی که در ترک صدای اصلی وجود دارد send کنید.
3. افکت دلخواهتان را روی ترک کپی شده اینسرت کنید تا سیگنالی که ساید چین ترک اصلی را تغذیه می کند را پردازش کند.

کاربردهای ساید چین

رایج ترین موارد استفاده ی ساید چین شامل استفاده از پردازشگرهای داینامیک می باشد، اما به خاطر داشته باشید که دیگر انواع پردازشگرها هم دارای ورودی های ساید چین هستند، مانند فیتلرها، اکولایزرهای داینامیک و ووکودرها.

قفل کردن kick drum و بیس به یکدیگر

این کار از یک گیت ساید چین شده استفاده می کند. برای این که پارت ریتم فوق العاده مسنجمی داشته باشید، بیس را به kick قفل کنید تا فقط هنگامی که ضربه های kick اتفاق می افتند صدای بیس را بشنوید. (تصویر 4).

Threshold را در گیت به شکلی تنظیم کنید تا زمانی که kick از threshold تجاوز می کند، گیت باز شود. کنترل Range در گیت می تواند زمانی که ضربات kick اتفاق نمی افتند، بیس را کاملا mute کند یا این که بخشی از پارت بیس اجازه ی عبور پیدا کنند. پارامتر Release می تواند موجب شود دنباله ی صدای بیس طولانی تر از kick شود و به این ترتیب تمایز بین این دو اینسترومنت مشخص تر شود.

Pumping drums

این تکنیک محبوب در ژانر EDM (تصویر 5) با قطعه ی Call on Me از Eric Prydz در سال 2004 به محبوبیت رسید. این تکنیک صدای درام را مخصوصا در بیت های دو و چهار میزان squash می کند. برای این کار معمولا لازم است درامز را روی ترک های مختلفی قرار دهید تا یک درام بتواند نقش سیگنال کنترل را ایفا کند؛ اما شما می توانید یک پارت را به طور مشخص overdub کنید تا سیگنال کنترلی که درامز را squash می کند مهیا شود و به عنوان بخشی از میکس شنیده نشود.

کامپرسر را روی باسی که حاوی تمام صداهای درامز است اینسرت می کنیم. سپس از یک ترک مجزای snare در ضرب های دو و چهار میزان استفاده خواهیم کرد تا ساید چین را فعال کند. تنظیمات کامپرسر اهمیت زیادی دارند؛ شما باید از کامپرشن زیادی استفاده کنید اما ریلیز تایم آن باید نسبتا کوتاه باشد تا ریکاور شدن کامپرسر زیاد زمان نبرد. تنظیماتی که در اسکرین شات نمایش داده شده برای شروع مناسب هستند اما باید آن را بر حسب نیازتان تغییر دهید.

Mute کردن صدا به وسیله ی داکینگ با یک گیت

آیا در فرودگاه ها تا بحال به این موضوع دقت کرده اید که وقتی اطلاعات پرواز را پشت میکروفن اعلام می کنند، موسیقی پس زمینه بی صدا می شود؟ یا زمانی که یک DJ میکروفن را بر می دارد و چیزی را اعلام می کند موسیقی متوقف می شود؟ تمام این ها نمونه های خوبی از داکینگ (ducking) هستند. داکنیگ همچنین می توانند اهداف موسیقایی هم داشته باشد، مانند mute کردن صدا به صورت ریتمیک. با استفاده از یک گیت که قابلیت داکینگ داشته باشد، داکینگ زمانی که سیگنال ساید چین از threshold گیت تجاوز کند، ورودی را mute خواهد کرد.

داک کردن موسیقی پس زمینه با نریشن، به وسیله ی کامپرسر

گاهی وقت ها شما نمی خواهید داکینگ را طوری استفاده کنید که سیگنال بی صدا شود، بلکه تنها می خواهد ولوم آن تا حدی پایین تر آید – مانند وقتی که نریشن لِول موسیقی پس زمینه را پایین می آورد. مهمترین کنترل برای این کار پارامتر threshold در کامپرسر است، چون مقدار کاهش گین موسیقی پس زمینه را تعیین می کند. پارامترهای اتک و ریلیز باید تا حدی بلند باشند و به شکلی تنظیم شوند که ورود و خروج نریشن و پایین آمدن صدای موسیقی پس زمینه حالتی طبیعی داشته باشد. احتمالا بهتر باشد از گزینه ی auto-release استفاده نکنید چون این حالت شما را از هدفتان دور می کند و باعث می شود کامپرسر بیشتر به پردازش داینامیک صدا بپردازد. برای داشتن داکینگ های نرم تر بهتر است کنترل ratio پایین باشد و گزینه ی soft knee هم فعال شود.

تقویت صدای درام با gating

در ادامه یکی دیگر از کاربردهای gating بر پایه ی ساید چین را توضیح خواهیم داد. مثال زیر برای دادن کاراکتر موزیک های دهه ی 1980 به صدای snare بسیار خوب است، با فرض این که snare روی ترک مخصوص به خودش قرار گرفته باشد.

1. یک ترک حاوی white noise یا pink noise برای طول پارت درام ایجاد کنید.
2. یک EQ را روی این ترک اینسرت کنید و با استفاده از آن طنین صدای نویز را به دلخواهتان شکل دهید.
3. پس از EQ یک gate قرار دهید.
4. به ترک snare یک send اضافه کنید و آن را به خروجی ساید چین گیت اختصاص دهید.

حالا نویز زمانی که ضربه ی snare به گوش برسد فعال می شود. پارامترهای اتک و ریلیز گیت را به شکلی تنظیم کنید که داینامیک های نویز از snare پیروی کنند.

شما همچنین می توانید صدای kick drum را با تکنیکی مشابه تقویت کنید، اما برای این کار بجای ایجاد یک ترک با white noise باید ترکی ایجاد کنید که حاوی sine wave (از 50Hz تا 70Hz یا بیشتر) باشد. در این ترک یک gate اینسرت کنیدو ورودی ساید چین آن را با kick drum تحریک کنید. پارامتر threshold را بالا بگیرید و از پارامتر ریلیز گیت برای تعیین decay time صدایsine wave استفاده کنید.

شما می توانید صداهای حتی جذاب تری داشته باشید اگر افکت هایی که روی یک درام قرار گرفته اند را با یک درام دیگر فعال کنید. اگر snare و kick را روی ترک های مجزا دارید می توانید این کارها را انجام دهید:

1. یک باس ریورب بسازید، و تایم طولانی decay برای آن در نظر بگیرید (مثلا 10 ثانیه).
2. در ترک snare یک send را اینسرت کنید که باس ریورب را تغذیه کند.
3. پس از ریورب یک گیت را اینسرت کنید. اتک آن را (و کنترل hold اگر وجود داشت) را روی 20 میلی ثانیه و پارامتر ریلیز را روی حدود 250 میلی ثانیه تنظیم کنید.
4. روی ترک kick drum یک send را اینسرت کنید و آن را به ورودی ساید چین گیت اختصاص دهید.

حالا kick drum ریورب snare را گیت خواهد کرد و افکت های ریتمیک پیچیده و جالبی ایجاد خواهد شد.

داینامیک ها و نرمال بودن تمام ماجرا نیست!

Sidechaining معمولا به عنوان چیزی شناخته می شود که بخشی از استفاده از پردازشگرهای داینامیک است، اما شما می توانید کارهایی بسیار فراتر از این را انجام دهید – مخصوصا اگر تکنیک کپی کردن صدا برای ایجاد ترکی که برای تغذیه ی ورودی ساید چین تنظیم شده است را امتحان کنید. چرا کارهای نرمال انجام دهیم؟ مسیر تجربه و امتحان کارهای جدید برای شما باز است و استفاده از این تکنیک ها به شما کمک می کند به صدای منحصر به فرد و مخصوص خودتان دست پیدا کنید.