آشنایی با کلاویه های سفیدِ پیانو

به کلیدها (کلاویه های) سفید در پیانو اصطلاحاً natural keys یا کلیدهای طبیعی گفته می شود چرا که برخلاف صدای تیز و صاف نت های سیاه، صدایی طبیعی تولید می کنند.

اولین قدم در نواختن آهنگ با پیانو، یافتن نتِ دُو میانی (یا Middle C) است. این نت دو میانی نامگذاری شده چون وقتی جلوی پیانو می نشینید درست روبروی شما قرار دارد. در واقع وسط پیانو سه کلید سفید وجود دارد که دو کلید سیاه را محصور کرده اند. بین این سه کلید اولین آنها از سمت چپ Middle C است. افراد مبتدی در ابتدا باید انگشت اشاره (سبابه) دست راست را روی این کلید قرار دهند. از حالا به بعد کلیدهای سمت راستِ دو میانی را با دست راست و کلیدهای سمت چپش را با دست چپ میزنیم.

پیانو ۷ نت طبیعی یا اصلی دارد: C, D, E, F, G, A, B که نامگذاری فرانسوی آن ها دو، ر، می، فا، سل، لا و سی خواهد بود. با کمی دقت می توانید الگوی قرارگیری این کلیدها را درک کنید. مطابق تصویر دو کلید سیاه بین سه کلید سفید محصور شده و بعد از آن سه کلید سیاه بین چهار کلید سفید واقع شده است. این الگو در تمامِ طول پیانو تکرار شده و در همۀ پیانوها با هر تعداد کلاویه رعایت می شود. کلیدها به ترتیب الفبایی از A تا G قرار گرفته اند.

سه نت سفید که بینشان دو کلید سیاه قرار گرفته به ترتیب C و D و E هستند و چهار نتِ سفید که سه کلاویۀ سیاه را محصور کرده اند به ترتیب F و G و A و B نام دارند. اگر از از نتِ دو میانی ۸ کلاویه به سمت راست یا چپ حرکت کنید دوباره به نتِ C خواهید رسید. به فاصلۀ موسیقیایی بین دو نتِ مشابه یک اکتاو گفته می شود.

نواختن اولین ملودی در پیانو

قدم اول

انگشت شست دستِ راست خود را روی Middle C قرار دهید. کلیدهای سمت راست آن به ترتیب D و E و F و G هستند. اگر پیانوی شما ۸۸ کلید کامل داشته باشد، نتِ Middle C بیست و چهارمین کلید از سمت چپ است (یعنی چهارمین C یا به عبارتی نتِ C واقع در اکتاو چهارم).

قدم دوم

بعد از پیدا کردن کلید Middle C می توانید اولین ملودی ساده را بنوازید. برای شروع با اولین خط از ملودی Mary Had A Little Lamb شروع کنید. به ترتیب این کلیدها را از سمت چپ بزنید: E-D-C-D-E-E-E-D-D-D-E-E-E. بعد از یادگرفتن این قسمت می توانید ادامۀ آهنگ را تمرین کنید. در شروع کار، تسلط انگشتان دست به پیانو اهمیت فراوانی دارد.

قدم سوم

دوباره نت Middle C را پیدا کنید ولی این بار انگشتِ شستِ دستِ چپ را روی آن قرار دهید. در ناحیۀ چپ به ترتیب نت های B و A و G و F قرار دارند. با ادامۀ حرکت به سمت چپ بالاخره به کلید C در یک اکتاو پایین تر خواهید رسید. البته برای رسیدن به آن انگشتان دست کافی نیست و باید مچ دست را حرکت دهید.

قدم چهارم

اکنون می خواهیم خط آخر آهنگ پیشین را با دست چپ بزنیم. انگشت کوچکِ دستِ چپ را روی Middle C قرار دهید (همان موقعیتی که در قدم دوم بودید)؛ حالا به این کلیدها از چپ به راست ضربه بزنید: E-D-C-D-E-E-E-E-D-D-E-D-C. مطمئن شوید که فقط انگشت کوچک، حلقه و میانی حرکت می کنند.

آشنایی با چند اصطلاح

Middle C (دوِ میانی)

از سمت چپ و راستِ این کلید، نت ها به ترتیب الفبا یا بالعکس قرار گرفته اند. به این صورت که سمت راستِ Middle C به ترتیب D و E و F و G و A و B و نهایتاً C در اکتاو بالاتر قرار گرفته و سمت چپِ آن B و A و G و F و E و D و سپس C در اکتاو پایین تر قرار دارد.

اکتاو بالاتر

وقتی از نتِ Middle C به تعداد ۸ نت به سمت راست حرکت کنید به اکتاو بالاتر وارد می شوید. به نت C تا C در اکتاو بعدی گام سی ماژور گفته می شود.

اکتاو پایین تر

با حرکت ۸ نت از نتِ Middle C به سمتِ چپ وارد اکتاو پایین تر می شویم. سه کلید سفیدی که اطراف دو کلید سیاه قرار دارند C و D و E هستند و چهار کلیدی که اطراف سه کلید سیاه قرار دارند F و G و A و B نام دارند.

از نت C تا نت C

با نواختن کلیدهای بین این دو نت یعنی C, D, E, F, G, A, B و نهایتاً C یک گام سی ماژور اجرا کرده اید. نواختن این نت ها در هر ترتیبی صدای دلنشینی تولید می کند.

نکتۀ مهم